بیماریهای شایع ( دیابت )
دیــابت
دیابت یا مرض قند ناتوانی بدن در متابولیسم( سوخت و ساز) مناسب ، کربوهیدرات ( قند ) در طی این بیماری پانکراس (لوزالمعده) در تولید کافی یک هورمون که انسولین خوانده می شود ناکارآمد است.
وظیفه انسولین کاهش قند خون و تحویل آن به سلولها می باشد تا مورد استفاده قرار گیرد. وقتی قند اضافی در خون می ماند و انسولین نیز کافی نباشد، سلولهای بدن باید روی چربی بعنوان منبع سوخت اصلی تکیه کنند.
از آنجایی که قند خون سوخت عمده بدن به شمار می آید زمانیکه نتواند مورد استفاده قرار گیرد، دیابت رخ می دهد. و با افزایش قند خون بعلت میزان بسیار کم انسولین ، اغمای دیابتی ایجاد می شود.
ضمن اینکه سلولهای محروم از قند شروع به استفاده از چربی ها بعنوان سوخت می کنند . استفاده از چربی توسط سلولها باعث تولید اسیدها و کتونها بعنوان پس مانده در خون می شود.
افزایش کتونهای خون موجب استنشاق بوی میوه از تنفس می گردد.
هنگامی که یک فرد دیابتی انسولین بسیار زیادی مصرف کرده باشد، شوک انسولین روی داده وسطح قند خون به طور خطرناکی پایین می افتد ، در این حالت بیمار دچار ضعف ، اختلال حواس یا بیهوشی می شود. هردوی این حالتها می توانند کشنده باشند، مگر اینکه اقداماتی سریع در جهت تصحیح آنها بعمل آید.
نکته بسیار مهم:
از آنجایی که علائم و نشانه های افزایش و کاهش قند خون بسیار به هم نزدیک و شبیه هستند ، لذا توصیه می شود که برای رسیدگی به این نوع بیماران ،قند خون آنها افزایش یابد زیرا افزایش قند خون برای بیماران دچار کمی قند ، درمان محسوب شده و برای افرادی که دیابت یا قند بالا دارند ، چندان تفاوت نمی کند.
افزایش قند خون
علائم و نشانه ها:
1- شروع تدریجی 5- ادرار فراوان
2- سرگیجه 6- استفراغ و بوی میوه از دهان
3- تشنگی مفرط 7- اغما و بیهوشی
4- پوست برافروخته 8- تنفس مشکل
درمان:
1- اگر مشکوک به افت با افزایش قند خون هستید به بیمار شربت قند بدهید.
2- رساندن بیمار به مرکز درمانی
کاهش قند خون
علائم و نشانه ها:
1- شروع ناگهانی 5- گرسنگی ناگهانی
2- عدم همکاری 6- تعریق
3- بداخلاقی و عصبانیت 7- گیجی و منگی
4- رنگ پریدگی 8- اغما و بیهوشی
درمان:
1- سریعاً شربت قند بدهید.
2- اصلاً به بیمار انسولین ندهید.
3- اگر بیمار پس از 15 دقیقه همچنان بیهوش بود، او را به مرکز درمانی برسانید.
اغمای دیابتی
علائم و نشانه ها: تب – سرگیجه – مردمکهای در حال غروب – تشنگی شدید – بوی میوه یا شیرینی از دهان – شکم درد شدید – تنفس تند و عمیق – فشار خون کم یا طبیعی – تهوع – پوست قرمزو خشک و گرم – نبض تند و ضعیف – تکرر ادرار – سیرکند شروع بیماری.
اقدامات و کمکهای اولیه:
1- ارزیابی وضعیت بیمار و علائم حیاتی او
2- بازکردن راه هوایی و دادن اکسیژن
3- طاق باز خوابانیدن بیمار و بالا نگه داشتن جزئی سر
4- کنترل استفراغ
5- انتقال سریع بیمار
شوک انسولین
علائم و نشانه ها:
سردرد – تشنج – سرگیجه – غش – عدم واکنش به محرکها – آبریزش از دهان – گرسنگی – لرزش دست – نبض تند یا طبیعی – گزگز و مورمور در انگشتان – ضعف عمومی عضلانی – پوست مرطوب و رنگ پریده- دو بینی – سیر سریع و ناگهانی بیماری.
اقدامات و کمکهای اولیه:
در هر صورت اساس کمکهای اولیه به این بیمار بر پایه بالابردن قند خون است لذا کمی شکر بر روی زبان بیمار بمالید.
بلع شکر در افراد هوشیار قابل انجام است . بیمار را سریعاً به مرکز درمانی منتقل کنید.
