دیابت و روزه داری (پرسش و پاسخ)
1- من بیماری قند دارم و در حال حاضر برای پایین آوردن قند خونم از قرص قند استفاده می کنم . آیا می توانم امسال زوره بگیرم ؟
در صورتی که شما به بیماری مزمن دیگری مبتلا نیستید و در حال حاضر قند خونتان در حد قابل قبولی ( در حالت ناشتا زیر 160) است و اخیراً دچار افت قند خون نشده اید , به احتمال زیاد می توانید روزه بگیرید .
2- آیا دخترم که دیابتی است و انسولین تزریق می کند هم می تواند روزه بگیرد ؟
بعید است که ایشان بتوانند روزه داری را تحمل کنند . البته اگر اصرار بر روزه داری دارد , در صورتی که انسولین زیادی مصرف نمی کند و طی روز دچار افت قند خون نمی شود با احتیاط کامل و رعایت نکاتی که بیان خواهد شد ممکن ست بتواند دوره روزه داری را بدون خطر پشت سر بگذارد .
3- آیا اگر من روزه بگیرم ممکن است دچار عوارض بشوم ؟
خطزناک ترین عارضه روزه داری , کاهش بیش از حد قند خون است . شما طی روزه داری بیش از هر چیز باید مراقب باشید که قند خونتان زیاد افت نکند .
4- چگونه می توانم بفهمم که قند خونم پایین آمده است ؟
افت قند خون با علائمی مانند : ضعف و بی حالی شدید , عرق فراوان سرد , طپش قلب , سرگیجه و تاری دید , گرسنگی شدید و لرزش بدن و در نهایت بیهوش شدن مشخص می گردد .
5- اگر وسط روز دچار چنین مشکلی شدم چه کنم ؟
در صورتی که شما گلوکومتر (دستگاه اندازه گیری قند خون ) در اختیار دارید فوراً قند خونتان را اندازه بگیرید . در صورتیکه قند خونتان کمتر از 50 باشد حتماً باید روزه خود را افطار کنید . اما اگر گلوکومتر ندارید با بروز چنین علائمی سریعاً روزه خود را افطار نموده و با مصرف شربت یا شیرینی مختصر از عوارض بعدی پیشگیری کنید .
6- آیا روزه گرفتن رژیم محسوب می شود یا اینکه طی ماه رمضان هم باید رژیم خاصی را رعایت کنم ؟
رعایت رژیم دیابتی برای شما الزامی است . شما طی ماه رمضان بین افطار تا اذان صبح مواد غذایی مصرف می کنید, لذا باید نکاتی را رعایت نمایید که قند خون شما در این فاصله بیش از حد بالا نرود .
7- آیا میزان کل مواد غذایی در ماه رمضان باید مانند رژیم قبلی ام باشد ؟
بله , حتماً شما نباید کالری دریافتی خود را در ماه رمضان نسبت به قبل افزایش دهید خصوصاً مواد قندی و شیرین از جمله زولبیا و بامیه را حتماً محدود کنید , در صورت تمایل شدید به مواد شیرین می توانید از مربا یا نوشابه های رژیمی استفاده کنید یا هنگام افطار 2 عدد خرما همراه با نوشیدنی مانند چای مصرف کنید .
8- وعده های غذایم باید به چه صورتی باشد؟
بهتر این است که با یک افطار ساده ( مثلاً مشابه صبحانه ) آغاز کنید و شام را با فاصله 2-1 ساعت مصرف نمایید . قبل از خوابیدن هم می توانید غذای مختصری را ( مشابه عصرانه ) بخورید . سحری را هم حتماً میل کنید .
9- اگر برای خوردن سحری نتوانستم بیدار شوم چه کنم ؟
بهتر است از روزه گرفتن در آن روز منصرف شوید , چرا که احتمال پایین افتادن قند خونتان و عوارض دیگر زیاد است .
10- نوشیدن آب و مایعات غیرقندی تا چه اندازه مجاز است ؟
بهتر این است که آب کافی بنوشید تا طی روز دچار کمبود آب بدن نشوید . توصیه می شود بعد از خوردن سحری , قبل از شروع روزه حداقل یک یا دو لیوان آب بنوشید .
11- آیا رفتن مرا ه میهمانی های افطار صلاح می دانید ؟
مسلماً شرکت در جمع خانواده و دوستان از نظر روحی بسیار برایتان مناسب است , اما چه در ماه رمضان و چه در غیر آن , هیچگاه در میهمانی ها فراموش نکنید که دیابتی هستید تا سالها با سلامت کامل به زندگی ادامه دهید .
12- اگر بعد از افطار احساس کردم قند خونم بالاست چه کنم ؟
در صورت امکان قند خونتان را اندازه گیری کنید .اگر بالای 250 بود باید شب بعد 20% از کالری دریافتی خود کم کنید تا دچار مشکل نشوید . به هر حال متوجه باشید که اگر قند خونتان هنگام شب بالا باشد نتایج مثبت روزه داری عاید شما نخواهد شد .
13- اگر هنگام سحر احساس کردم قند خونم بالاست چه کنم ؟
در اینصورت اگر قند خونتان بالای 200 باشد با از مواد غذایی سحری خود 20% کم کنید , اگر اما اگر قند خونتان بالای 350 بود توصیه می شوداصلاً روزه نگیرید .
14- طی روز استراحت کنم بهتر است , یا فعالیت داشته باشم ؟
فعالیت فیزیکی شما باید در حد معمول بوده و استراحت زیاد به نفع شما نیست . اموری که نیاز به فعالیت جسمانی زیاد دارد بهتر است
بعد از ظهر ها انجام ندهید تا از افت شدید قند خون پیشگیری شود .
15- ورزش چطور ؟
ورزش سبک 15-10 دقیقه ای هنگام صبح احتمالاً برای شما مناسب است , اما ورزش هنگام بعدازظهرها و فبل از افطار می تواند مشکل ساز باشد .باید در صورت امکان طی شبها زمانی را به ورزش اختصاص دهید .
16- در ماه رمضان قرص هایم را در چه زمانی مصرف کنم ؟
بطور کلی قزص های مصرفی صبح و ظهر را همزمان هنگام افطار و قرص مصرفی شبانه را قبل از سحری مصرف نمایید .البته اگر قند خونتان تحت کنترل است ممکن است تحت نظارت پزشک بتوانید قرصهایتان را کاهش دهید .
17- اگر فراموش کردم قرصم را مصرف کنم چه باید بکنم ؟
از آنجا که عدم مصرف مایعات طی روز می تواند منجر به غلیظ شدن خون و بالا رفتن قند خون و عوارض دیگر شود لذا توصیه می شود حتماً
قرص خود را به موقع مصرف کنید و اگر فراموش کردید خصوصاً در صورتیکه معمولاً قند خونتان بالاست بهتر است آن روز را روزه نگیرید.
18 -بهترین زمان برای آزمایش قند خون در ماه رمضان چه موقع است ؟
مسلماً ایده آل اینست که هر بیمار دیابتی که روزه می گیرد گلوکومتر در اختیار داشته باشد و قبل از افطار , 2 ساعت بعد از افطار و قبل از سحری قند خون خود را اندازه گیری نماید .
اما در صورتی که گلوکومتر در دسترس ندارید بهتر است آزمایشات خود را تحت نظارت پزشک و در زمان تعیین شده انجام دهید .
در ماه رمضان بررسی قند خون ناشتا باید قبل از افطار صورت بگیرد که بسیار کمک کننده می باشد .
19- آیا اگر روزه بگیرم چربی خونم نیز پایین خواهد آمد ؟
در صورتی که رژیم خود را رعایت کرده باشید می توان منتظر کاهش کلسترول و تری گلیسرید خونتان باشید . این مسئله در پیشگیری از بیمازری عروقی قلب و فشار خون هم به شما کمک می کند .
طی ماه رمضان رژیم غذایی در بسیاری از خانواده ها حاوی مواد قندی-نشاسته ای فراوان می باشد که ضمن اثر نامطلوب و قند خون , تری گلیسرید خون را هم بالا می برد .
20- آیا بیماران دیابتی که به نحوی دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه ها , چشم , قلب و غیره شده اند می توانند روزه بگیرند ؟
هر چند ممکن است برخی از این افراد با روزه گرفتن دچار مشکل حادی نشوند ولی برای پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن بهتر است روزه نگیرند و یا با متخصص مربوطه مشورت کنند .
